Begin juli 2025 vond er bij een extern laboratorium van Bevolkingsonderzoek Nederland een groot datalek plaats. Tussen 3 en 6 juli wisten cybercriminelen diep door te dringen in de ICT-systemen van Clinical Diagnostics NMDL, waarbij gevoelige persoonsgegevens zoals naam, adres, geboortedatum, BSN en mogelijk medische uitslagen van ruim 485.000 deelnemers werden buitgemaakt. Al op 6 juli werd het datalek ontdekt, maar pas een maand later, op 6 augustus, ontving Bevolkingsonderzoek Nederland hierover bericht. Op 11 augustus werd het lek uiteindelijk openbaar gemaakt en moesten honderdduizenden Nederlanders gewaarschuwd worden voor identiteitsfraude en phishing. 

Het recente datalek bij Bevolkingsonderzoek Nederland heeft pijnlijk blootgelegd hoe kwetsbaar organisaties zijn als het gaat om de beveiliging van persoonsgegevens. Hoewel het incident veel aandacht kreeg in de zorg, geldt de boodschap die daaruit voortvloeit voor álle bedrijven in Nederland. Juist binnen het MKB, waar digitale beveiliging vaak nog niet op het gewenste niveau is, dreigen grote risico’s. In dit artikel lees je waarom structurele cyberbeveiliging en anonimisering van data essentieel zijn voor elke organisatie.

De keten is zo sterk als de zwakste schakel

Steeds meer bedrijven maken gebruik van externe partijen voor ICT-diensten, administratie of verwerking van klant- en personeelsdata. Dat geldt voor grote organisaties in de zorg, maar net zo goed voor winkels, dienstverleners en webshops. In het geval van Bevolkingsonderzoek Nederland werd het lek veroorzaakt door een externe verwerker. Dat had net zo goed een boekhoudkantoor, een softwarepartner of een clouddienstverlener kunnen zijn van jouw mkb-bedrijf.

Het risico is duidelijk: als je samenwerkt met anderen, geef je een deel van de controle over je gegevens uit handen. Toch blijft de eigen organisatie eindverantwoordelijk. Regelmatig toetsen van leveranciers, duidelijke afspraken over cyberbeveiliging en het laten uitvoeren van controles zorgen ervoor dat ook partners zich aan hoge standaarden houden.

Tijdig in actie bij incidenten

Snelheid is cruciaal als het misgaat. In het geval van Bevolkingsonderzoek Nederland zat er bijna een maand tussen ontdekking en melding aan de opdrachtgever. In die tijd kunnen gegevens al volop misbruikt worden. Ook mkb’ers hebben belang bij snelle detectie en melding van datalekken. Automatiseer monitoring en train medewerkers om verdachte situaties direct te melden. Daarmee beperk je schade en voldoe je sneller aan wettelijke verplichtingen.

Privacy by design: minimaliseer herleidbare gegevens

Wat deze zaak extra ernstig maakt, is dat namen, adressen, geboortedata en BSN’s onversleuteld waren opgeslagen. Zulke direct herkenbare gegevens zijn een goudmijn voor cybercriminelen. Elk bedrijf, groot of klein, kan dit risico verkleinen door persoonsgegevens te anonimiseren of te pseudonimiseren zolang dat mogelijk is. Vraag jezelf steeds af welke gegevens je echt nodig hebt voor een bepaald doel en beperk toegang tot gevoelige data. Door het toepassen van privacy by design neem je risico’s weg voordat een hacker kan toeslaan.

Niet alleen een zorgprobleem: digitale weerbaarheid voor het hele bedrijfsleven

Het lek bij Bevolkingsonderzoek Nederland is niet uniek voor de zorgsector. Cybercrime wordt steeds slimmer en richt zich op bedrijven van elke omvang, in elke branche. Het mkb is daarbij een populair doelwit omdat beveiliging vaak eenvoudiger te kraken is dan bij grote organisaties. Wees je ervan bewust dat klantgegevens, financiële informatie en bedrijfsgeheimen allemaal even goed beschermd moeten worden.

Conclusie

Het incident bij Bevolkingsonderzoek Nederland is een harde les. Ook buiten de zorgsector moeten organisaties hun verplichtingen rondom privacy en digitale veiligheid serieus nemen. Dat betekent: kies voor stevige beveiligingsmaatregelen, werk alleen samen met betrouwbare partners en wees zuinig op persoonlijke gegevens van klanten en medewerkers. Wie nu niet investeert in betere cyberveiligheid en anonimisering, loopt onnodig grote risico’s op reputatieschade, financiële verliezen en juridische claims.

Hulp nodig met dergelijke vraagstukken? Neem contact op met LTech Consultancy!